Niet tevreden over welke voeding via de gestandaardiseerde kanalen te vinden was, besloten Wietse en Arne Ketels zelf voor hun voedsel te gaan zorgen. Intussen helpen ze tussen maart en november ook een vijftigtal gezinnen aan wekelijkse groentepakketten bomvol leven en smaak. Hun missie: “de gezondst mogelijke voeding kweken”.
Twee broers met een missie
De verwondering over wat ze de voorbije drie jaar gerealiseerd hebben, lees ik nog steeds af in hun ogen. Toch sta ik wel degelijk temidden van een veld vol lokale rijkdom. Het stuk grond te Sint-Anna in Hamme, hebben ze eerder per toeval kunnen kopen. “Ons bod werd meteen aanvaard” vertelt Wietse.
Maar het begon veel kleiner. Met een zaadje, geplant in hun hoofd, dat stilaan begon te ontkiemen. En wat op vruchtbare grond geplant wordt, groeit goed.
Het begon met chilli’s op de vensterbank om mee te koken.
Boer Wietse
“Het moest gewoon anders. De voeding die te vinden was, is gewoon niet goed. We wilden voor onze groenten zelfvoorzienend worden” legt Arne uit.
Op zoek naar vertraging en een andere manier van leven, begonnen de broers destijds daarom elk met een eigen groentetuintje. Al doende raakten ze meer en meer gefascineerd door het potentieel van zelf geteelde groenten en begonnen ze zich te verdiepen in het kweken en in de voordelen van biologisch en ecologisch telen.
Micronutriënten
Tot hun ontstelstenis, kwamen ze tot de vaststelling dat er eigenlijk nauwelijks micronutriënten in supermarktvoeding zitten. De vitaminen, mineralen en sporenelementen waar we over spreken, zijn nochtans onmisbaar voor een goede werking en weerstand van het lichaam.
Waarom die ontbreken in massa-geproduceerde supermarktvoeding, komt volgens Arne en Wietse door de manier waarop vandaag overwegend aan landbouw gedaan wordt. “De grond wordt te vaak gekeerd waardoor het bodemleven telkens kapot gemaakt wordt en er worden veel te veel synthetische stoffen gebruikt. Planten werken gewoonweg zo niet. Ze hebben voeding uit een gezonde grond nodig, zoals schimmels en bacteriën. Groenten gekweekt zonder pesticiden zijn rijker aan voedingsstoffen, wat er voor zorgt dat zowel je fysieke als mentale gezondheid verbetert.”
Hun zelf geteelde groenten bleken veel kwalitatiever dan wat via de gangbare kanalen te vinden was, en erg rijk aan voedings- en smaakstoffen.
Intussen geëvolueerd in hun denken, met een stuk grond om te bewerken op zak en vastberaden de gezondst mogelijke voeding gewoon zélf te zullen kweken, zag Den Tuin van Ketels het licht.
Honesty shop
De overschotten van hun eerste teelten, verkochten ze in hun ‘honesty shop’. “Eens we ons eigen stuk grond hadden, konden we natuurlijk meer dan voor onszelf alleen telen. We baseerden ons op de principes van de market gardeners die kweken voor de markt. Maar we hadden geen tijd om op de markt te gaan staan, dus bouwden we een winkeltje” lacht Arne. Hoewel de nadruk nu op groentepakketten ligt, kunnen de mensen hier nog steeds terecht, wanneer het hen uitkomt.
Regeneratief? Alternatief!
De broers geloven sterk in een natuurlijk systeem dat uit zichzelf krachtig is. Dat alle leven met elkaar verbonden is. Ze streven dan ook naar een geïntegreerd ecologisch systeem, waarbij de natuur wordt nagebootst en geen synthetische middelen nodig zijn.
“We gaan wat alternatiever te werk dan veel anderen doordat we niet spitten, ploegen of wieden” legt Wietse uit. “We zorgen voor een rijk bodemleven vol gezonde schimmels en bacteriën, door zelfgemaakte compost te gebruiken en de bodem te bedekken met stro, houtsnippers of karton. Na vertering ervan voegen deze weer nieuw bodemleven toe. Zo voeden we onze planten en zorgen we voor een natuurlijk verteringsysteem.”
Holistische graasrotatie
In deze regeneratieve vorm van landbouw, waarbij sterk wordt ingezet op het verbeteren van de bodemkwaliteit, worden vaak ook dieren ingezet. Wietse en Arne passen holistische graasrotatie toe.
Arne: “Onze dieren maken deel uit van het systeem, van de kringloop. We laten ze relatief kort op een bepaald stuk land, om dat stuk dan lange tijd te laten rusten om zich te herstellen. Onze kippen worden elke drie dagen verplaatst. De schapen en de ganzen elke dag. Het gras en de andere planten kunnen zo goed blijven groeien en ontwikkelen een sterk worteldek, waardoor er veel meer leven en energie in de grond komt.”
Kringloop
Dat leven in de bodem zorgt samen met de sterke planten die erop groeien, overigens ook voor de afbraak van CO2 uit de lucht.
CO2 is essentieel voor het leven. Zonder CO2 geen leven.
Boer Wietse
“CO2 maakt deel uit van de cyclus bij ons. Onze planten vangen CO2 uit de lucht op en brengen deze via het bodemleven, steeds dieper de grond in. Plantenresten en ander organisch materiaal wordt opgegeten door kleine organismen in de bodem, waardoor het uiteindelijk verdwijnt en opnieuw deel van de cyclus wordt” aldus Arne.
DNA
Zaaien, planten, oogsten, … Hoe wisten Wietse en Arne hoe het allemaal moest…?
Boeken en YouTube werden hun beste vrienden. Er werden heuse spreadsheets met teeltplannen gemaakt. Er werd bijgestuurd en opnieuw geprobeerd. En na drie jaar geldt heel zeker: many lessons learned.
En toch… Wietse: “Ik geloof heel sterk dat wat wij hier doen, in elke mens zit. We kunnen onze kennis wat bijschaven, maar het gaat er vooral om ons te herinneren wat te doen. We doen het al eeuwenlang…”
Mensen zijn de voeling er mee kwijtgeraakt, maar tuinieren, ons eigen voedsel kweken, zit in onze natuur.
Boer Wietse
Tuinieren zit als het ware in ons DNA.
Wietse en Arne delen hun kennis trouwens graag met anderen. Ze vinden het belangrijk om mensen weer meer voeling te doen krijgen met waar hun eten vandaan komt, en hoe het tot stand kwam. Om die reden organiseerden ze in het voorjaar ook enkele keren een plantenverkoop. “We verkochten toen groenteplantjes die de mensen thuis zelf konden opkweken. Zo willen we mensen aanmoedigen om hun eigen voedselproductie weer wat meer in handen te nemen.”
CSA. Of niet?
CSA betekent zoveel als Commuity Supported Agriculture en komt erop neer dat deelnemers aan het project een oogstaandeel kopen van de boer. Op die manier zorgt de community voor een eerlijk inkomen voor de boer en zorgen ze mee voor bestaanszekerheid van duurzame landbouw.
Wietse en Arne werken volgen deze principes, hoewel ze pas over het CSA-model hoorden toen ze al bezig waren.
“We zijn echt gaandeweg meer en meer te weten gekomen. In onze honesty shop verkochtten we destijds eerst vooral komkommers en courgettes. We zijn nadien meer gewassen beginnen telen waardoor ons aanbod uitbreidde in het shopje. Vanaf het tweede jaar zijn we met pakket-abonnementen begonnen en verkochten we dus oogstaandelen zoals andere CSA’s dat doen. Toen we begonnen wisten we niet dat dat bestond” vertelt Arne lachend.
Binnen het CSA-model zijn verschillende concepten mogelijk. Naast groentepakketten, kunnen CSA-boeren er ook voor kiezen om zelfoogst te voorzien. De deelnemers trekken dan zelf naar het veld om hun groenten te oogsten.
Wietse: “We merken hoeveel werk er in het oogsten kruipt en willen dit volgend jaar toch samen met zelfplukkers doen. We denken dat dit economisch meer haalbaar is. Zo kunnen we ons verlangen om mensen dichter bij hun voeding te brengen ook beter waarmaken.”
Goesting gekregen?
Check dan zeker hun socials @dentuinvanketels of neem een kijkje op de website.
Je kan daar meteen een los pakket reserveren of je aanmelden voor een proefabonnement van vier weken. Je kan je ook alvast aanmelden voor een pakketabonnement in 2024.
In de honesty shop kan je dagelijks terecht van zonsopgang tot zonsondergang.
Place to be: Hollandshofwegel, Hamme
